Kilka dni temu ukazała się długo wyczekiwana, świetna pozycja historyczna „Boje nad Wartą. 10 Kaniowska Dywizja Piechoty i Kresowa Brygada Kawalerii w kampanii wrześniowej. Opracowania i Dokumenty”.
Opracowana przez grono wybitnych specjalistów min. Macieja Milaka, Roberta Kielka i Wojciecha Józefiaka pod naukowym kierownictwem dr. hab. Andrzeja Wesołowskiego jest prawdziwa gratką dla miłośników historii interesujących się wojskowością a przede wszystkim polskim wrześniem ’ 39.
Książka została wydana przez Tetragon oraz Muzeum Historii Miasta Zduńska Wola i Muzeum Ziemi Sochaczewskiej i Pola Bitwy nad Bzurą. Honorowy patronat nad wydawnictwem objął Prezydent Zduńskiej Woli Konrad Pokora.
Książkę można nabyć bezpośrednio w Muzeum w Zduńskiej Woli lub zamówić do domu pisząc na adres: kancelaria@muzeumzdunskawola.pl.
Aby bardziej Was zachęcić do jej przeczytania poniżej zamieszczamy fragment wstępu:
„Walki w obronie linii Warty w dniach 4–5 września 1939 r., w których żołnierzy 10 Kaniowskiej Dywizji Piechoty wspierali żołnierze oddziałów Obrony Narodowej, a także ułani i strzelcy konni Kresowej Brygady Kawalerii oraz 1 pułku kawalerii KOP mają trwałe miejsce w panteonie walk wrześniowych obok boju pod Mokrą, obrony Mławy czy walki pod Kockiem.
Żołnierze wchodzący w skład wszystkich wymienionych oddziałów w nieprzerwanych walkach od granicy, nad Prosną, pod Wartą i Sieradzem, a potem w wielu dalszych bojach, usiłowali najlepiej, jak umieli, spełnić swój obowiązek wobec Ojczyzny.
Boje pod Glinnem, Dzierżązną, Mnichowem, Beleniem, Strońskiem i Zapolicami należą do najbardziej zaciętych w wojnie 1939 r. W walkach nad Wartą, w licznych przeciwuderzeniach, w których dochodził do głosu bagnet i kolba karabinu, żołnierz polski wykazał się godną pochwały postawą i wielkim hartem ducha.
Wydarzeniom tym poświęcone jest wydawnictwo źródłowe pt. „Boje nad Wartą. 10 Kaniowska Dywizja Piechoty i Kresowa Brygada Kawalerii w kampanii wrześniowej”, przygotowane przez grono historyków regionalistów przy wsparciu szeregu innych osób, instytucji i stowarzyszeń.
W zamyśle zespołu autorskiego wydawnictwo podzielone zostanie na trzy tomy.
Pierwszy zawiera dokumenty i opracowania (łącznie 278, opublikowanych w całości lub we fragmentach bądź w formie skanów), obrazujące przygotowania wojenne na obszarze Inspektoratu Armii na odcinku „Łódź” i 10 Dywizji Piechoty, począwszy od 23 III do 31 VIII 1939 r., oraz dokumenty z kampanii wrześniowej obrazujące walki 10 DP i Kresowej BK.
W tomie zamieszczone zostały również trzy niepublikowane opracowania, które w naszym przekonaniu mają dużą wartość dokumentacyjną.
Pierwszym jest opracowanie walk 10 Kaniowskiej DP w dniach 1–5 IX 1939 r. autorstwa mjr. Lucjana Zielińskiego, b. oficera 28 pp, a w 1939 r. dowódcy 3 kompanii ckm 36 pp Legii Akademickiej, którego cekaemy w poranek 1 IX otworzyły ogień do samolotów Luftwaffe atakujących Wieluń. Lucjan Zieliński wspólnie z b. dowódcą II batalionu 84 pp, ppłk. Tadeuszem Kierstem, stworzyli i prowadzili od końca lat sześćdziesiątych XX w. Komisję Historyczną przy Zarządzie Wojewódzkim ZBoWiD
w Łodzi, w której archiwum zgromadzili wiele cennych materiałów wspomnieniowych, z których część znajdzie się w tym wydawnictwie.
Opracowanie mjr. Zielińskiego, oparte na bogatej
bazie źródłowej, w tym na licznych relacjach żyjących żołnierzy 10 DP, po upływie blisko pięćdziesięciu lat ma bezcenne walory poznawcze. Drugim opracowaniem są obszerne fragmenty
„Zarysu historii działań bojowych 30 Pułku Strzelców Kaniowskich w kampanii wrześniowej”, napisanego w latach sześćdziesiątych XX w. przez b. dowódcę kompanii zwiadowców pułku por. Romana Podbielskiego na podstawie wspomnień uzyskanych od wielu żołnierzy macierzystej jednostki. Również w tym przypadku czas jedynie uwypuklił wartość ustaleń tej pracy. Trzecim opracowaniem jest „Kronika działań Kresowej Brygady Kawalerii w kampanii
wrześniowej 1939 roku”, autorstwa płk. dypl. Witosława Porczyńskiego, żołnierza dwóch wojen światowych, wybitnego znawcy historii polskiej kawalerii, powstała w podobnym czasie co
poprzednie, będąca pierwszą próbą ujęcia dziejów brygady, napisana również na podstawie relacji żyjących oficerów jej jednostek. Dokumenty i opracowania wybrał i przygotował do druku Andrzej Wesołowski w czym pomagał mu cały zespół.”
Życzymy miłej lektury.
