WAGONIK KOLEJKI TERENOWO-LINOWEJ
2. Czas powstania zabytku/przebudowy |
1938 |
Kolej terenowo-linową na Gubałówkę oddano do eksploatacji w grudniu 1938 r. Budowę kolejki prowadzono na zlecenie Ligi Popierania Turystyki. Budowa związana była z przyznaniem Zakopanemu organizacji Narciarskich Mistrzostw Świata FIS. Lata 1936-1939 to okres rozwoju osobowego transportu linowego w Polsce. W lutym 1936 roku oddano do eksploatacji kolej linową na Kasprowy Wierch, w grudniu 1937 kolej linowo-terenową na Górę Parkową w Krynicy, w grudniu 1938, bezpośrednio przed Narciarskimi Mistrzostwami Świata FIS kolej linowo-terenową na Gubałówkę. W styczniu 1938 r. uruchomiono wyciąg saniowy w Kotle Gąsienicowym i podobny w Sławsku. W przygotowaniu była budowa wyciągu na Rakoń w Dolinie Chochołowskiej. Projekty, urządzenia mechaniczne, uzbrojenie tras i tabor dla polskich kolei linowych (z wyjątkiem kolei na Kasprowy Wierch zbudowanej wg systemu Bleichert-Zug) dostarczyła szwajcarska firma L. de Roll, a urządzenia elektryczne firma Brown-Boveri. Urządzenia torowe i obiekty na trasie wykonały polskie firmy. Prace przy budowie kolei na Gubałówkę rozpoczęto w lipcu 1938 r.. Prowadziła je spółka z o.o. „Towarzystwo Budowy i Eksploatacji Kolei Linowej Zakopane-Kasprowy Wierch”, tzw. „Linkolkasprowy”. Spółka powstała w lipcu 1935 r. Budowała wyciągi: na Kasprowy Wierch, w Krynicy, na Gubałówkę, w Kotle Gąsienicowym i na Rakoń w Dolinie Chochołowskiej. Dwa wagoniki poruszające się po jednym torze przewoziły jednorazowo 80 osób. W 1939 roku przewieziono 170.000 osób, w 1948 – 511.000, w 1960 już 1.234.000. W 1989 r. wymieniono tabor i urządzenia napędowe. Zdemontowane przejęła Północna Dyrekcja Okręgowa Kolei Państwowych w Gdańsku. Od 1993 roku 1 wagonik prezentowany jest na ekspozycji skansenu Zduńska Wola – Karsznice, drugi w skansenie Kościerzyna. Układ napędowy chroniony jest tylko w Karsznicach.