KLASY IV-VIII
Ten etap edukacji obejmuje duży przedział wiekowy dzieci, dlatego lekcje i warsztaty dostosowane są do różnych grup wiekowych.
Wszystkie zajęcia odbywające się w muzeum mają za zadanie wspierać aktywność i samodzielność uczniów oraz pobudzać ciekawość w wybranych tematach.
Wspomagają dzieci w rozwoju intelektualnym, estetycznym, emocjonalnym, etycznym, oraz społecznym. Dlatego podczas edukacji muzealnej wykorzystujemy metody oraz techniki z zakresu plastyki, muzyki czy form teatralnych.
Podczas działań indywidualnych oraz grupowych motywujemy dzieci do zadawania pytań i wysnuwania samodzielnych wniosków. W edukacji muzealnej dotyczącej historii Zduńskiej Woli i regionu, która pomaga dzieciom w rozwoju społecznym, kładziemy nacisk na kształtowanie postawy obywatelskiej i poczucie własnej tożsamości.
Rozumiemy ją jako pochodną świadomie przyswajanej wiedzy o tradycji i kulturze własnego narodu, której efektem jest ich poszanowanie. To samo dotyczy poszanowania kultur i tradycji dla innych narodów.
I. HISTORIA MIASTA I REGIONU / LUDZIE WYDARZENIA
Dział obejmuje zajęcia o tematyce związanej z historią oraz ważnym osobami dla Zduńskiej Woli i regionu. Dzięki udziałowi w zajęciach u uczestników kształtuje się pojęcie przynależności społecznej do wspólnoty jaka tworzy tzw. „Małą Ojczyznę”. Celem zajęć jest ukazanie, że wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne jest ściśle związane ze zdobywaniem wiedzy o swoich korzeniach i otaczającym nas świecie.
1. PIERWSZA WIZYTA W MUZEUM
Pierwsza wizyta w Muzeum to nic strasznego. Ważne jest obcowanie z eksponatem, wczucie się w “klimat” muzeum – skarbca lokalnej historii.
Podczas krótkiej pogadanki muzealnicy przedstawiają na czym polega ich praca, kim jest kustosz i skąd biorą się eksponaty w muzeum.
Na koniec zostaje nam już zwiedzenie wystawy stałej wraz z opowiadaniem o historii Zduńskiej Woli.
2. O TYM JAK ZŁOTNICKI MIASTO NAM ZAŁOŻYŁ
Kto stworzył Zduńską Wolę? Czy mieszkali tu kiedyś rycerze?
Na te i wiele innych pytań odpowiemy podczas wspólnego tworzenia planów budowy miasta.
Dla dzieci z klasy IV i V. Proponujemy obejrzenie trzyminutowej bajki animowanej, opowiadającej o powstaniu Zduńskiej Woli. Dla klas starszych fragmenty filmu „Miejsce, w którym mieszkam”.
W części warsztatowej zadaniem uczestników będzie wspólne przygotowanie planu budowy Zduńskiej Woli na podstawie oryginalnego aktu założenia miasta z 1825 r.
Dla tych, którzy nie zwiedzali jeszcze muzeum, proponujemy wycieczkę po muzeum w poszukiwaniu postaci i obiektów, które widzieliśmy w bajce lub w filmie.
3. PODWÓJNY HERB
Co to takiego jest herb i dlaczego Zduńska Wola ma je aż dwa? Poprzez poznanie elementów herbu oraz innych elementów z wystawy stałej muzeum uczestnicy zapoznają się historią powstania miasta Zduńska Wola i jej wyjątkowego symbolu. Dzieci wykorzystując swoją kreatywność tworzą herby własnej rodziny, inspirując się tymi, które posiada Zduńska Wola, z uwzględnieniem zasad heraldyki.
4. ARCHEOLOGIA
Na zajęciach stworzymy mini stanowiska archeologiczne. Kopiąc w piasku i badając eksponaty znalezione na terenie Zduńskiej Woli i regionu odpowiemy sobie na pytanie, jak wyglądało życie pradawnych ludzi.
Zajęcia z tworzeniem mini wykopalisk odbywają się tylko przy ładnej pogodzie we wrześniu i październiku oraz od kwietnia do czerwca.
5. MIEJSCE, W KTÓRYM MIESZKAM – prezentacja filmu i dyskusja
„Miejsce, w którym mieszkam” to film, którego narratorami oraz aktorami zostali mieszkańcy Zduńskiej Woli. Istotą filmu jest przedstawienie sposobu, w jaki (w zależności od etapu budowy miasta) lokalna społeczność kształtowała przestrzeń według własnych potrzeb sakralnych, rozrywkowych, zawodowych. Jest to edukacyjna opowieść o przestrzeni budowanej przez wielokulturową, industrialną społeczność i jej wpływie na kolejne pokolenia w ciągu dwóch wieków. Czas ok. 1,5 godziny.
Uczniowie dowiadują się również o idei projektu „Muzeum to ja!”. Po filmie następuje dyskusja na temat Zduńskiej Woli, jej przemian i procesów, które wpłynęły na jej rozwój.
6. TRZY HISTORIE O WOLNOŚCI. I WOJNA ŚWIATOWA I ODRADZANIE PAŃSTWA POLSKIEGO
100 lat temu dwunastoletnia dziewczynka w swoim pamiętniczku opisała przebieg działań wojennych w Zduńskiej Woli. Wspominała wkraczające wojska, latające aeroplany, rekwirowanie ze zduńskowolskich mieszkań cennych przedmiotów.
Na podstawie tych opisów oraz innych eksponatów z muzeum (albumu z fotografiami Ignacego Boernera – najbliższego współpracownika Józefa Piłsudskiego, albumu z rysunkami Henryka Ciesielskiego – Legionisty internowanego w obozie w Szczypiornie) postaramy się odtworzyć przebieg wydarzeń widziany oczami dziecka oraz oczami dorosłych.
Poszukamy odpowiedzi na pytanie czym jest pamięć i tradycja, czym różni mikrohistoria od makrohistorii, co to takiego jest historia mówiona i przede wszystkim czego dowiadujemy się na temat wolności. Swoje przemyślenia zamieścimy w listach do dziewczynki z przeszłości, Legionisty walczącego na froncie oraz i pułkownika Wojska Polskiego odpowiedzialnego za ustalanie granic.
7. AKOWCY
W jaki sposób zorganizować ruch oporu w okupowanym państwie? Jak przekazywać sobie tajne informacje, jak zdobywać broń, leki czy pożywienie? Czy na terenie Zduńskiej Woli istniało Polskie Państwo Podziemne?
Uczniowie odpowiedzą na te pytania na podstawie poznawania lokalnej historii m.in.: wsłuchując się w teksty piosenek, które zostały nagrane na tę okazję. Efektem zajęć będzie stworzenie plakatów, ulotek, obwieszczeń, inspirując się tymi powstającymi w Zduńskiej Woli, które w zakodowany sposób przekażą pozostałym uczestnikom odpowiednie informacje.
8. GRYPSY. ŻOŁNIERZE WYKLĘCI W ZDUŃSKIEJ WOLI
Na warsztatach podejmiemy się odtworzenia sytuacji w jakiej znaleźli się członkowie organizacji „KATYŃ” założonej w 1947 roku.
Przygotowaliśmy dla uczestników scenariusz dramy, w której uczniowie wykorzystają tą metodę pracy do wcielenia się w role członków antykomunistycznej organizacji, m.in. Stefana Misiaka ps.”Kubuś” ze Zduńskie Woli” a także ich przyjaciół i innych osób biorących udział w wydarzeniach z tamtych czasów.
Dzięki takim działaniom, mamy możliwość spojrzenia z dystansu i przeanalizowania sytuacji problemowych, nazwania emocji, które towarzyszą uczestnikom, zrozumienia lepiej tego, co mogło wpływać na decyzje podejmowane przez rzeczywiste postaci.
9. 17 WRZEŚNIA – ŚWIATOWY DZIEŃ SYBIRAKA
Lekcja na której podejmujemy temat napaści ZSRR na Polskę, losy Polaków zesłanych na Syberię z naciskiem na historie zduńskowolan.
10. OFIARY ZBRODNI KATYŃSKIEJ
Lekcja poświęcona wydarzeniom, które doprowadziły do zbrodni katyńskiej. Nawiązując do ogólnej historii wspominamy losy zduńskowolan z wykorzystaniem fotografii i innych archiwaliów z muzealnych zbiorów.
11. HOLOKAUST
Obszerna tematyka podjęta na lekcji dotyczyć będzie początków nazimu oraz wydarzeń, które doprowadziły do Holokaustu. Nacisk położymy na Zduńską Wolę, tutejsze getto i zachowane relacje świadków oraz inne miejsca związane z tymi tragicznymi wydarzeniami.
12. WRZESIEŃ ’39 – SPACER ŚLADAMI II WOJNY ŚWIATOWEJ
Spacer śladami wydarzeń z tamtych dni. Na naszej trasie znajdą się miejsca bardziej lub mniej znane mieszkańcom Zduńskiej Woli, które dotyczą początku wojny, okupacji czy działań konspiracyjnych.
13. POWSTAŃCY WARSZAWSCY ZE ZDUŃSKIEJ WOLI
Lekcja ma celu przypomnienie sylwetek zduńskowolan, poprzez ukazanie ich w różnych kontekstach i sytuacjach, niekoniecznie zawsze heroicznych, ale też tych zwykłych, codziennych. Podczas lekcji zaprezentujemy replikę stroju powstańca.
14. POLSKIE SIŁY ZBROJNE, POLSKIE SIŁY POWIETRZNE PODCZAS II WOJNY ŚWIATOWEJ
Zduńskowolanie również wzmacniali swoją obecnością i poświęceniem wspierali inne państw. Kim byli i w jakich formacjach walczyli dowiecie się z tej lekcji.
15. SOLIDARNOŚĆ W REGIONIE
Co wyróżniało zduńskowolską Solidarność, jak toczyły się losy działaczy związkowych, jak Zduńska Wola radziła sobie w ostatnich latach komunizmu? O tym mogli porozmawiać uczniowie, którzy brali udział w lekcji prowadzonej przez pracowników muzeum w szkołach.
Uczniowie mogą także sprawdzić swoją wiedzę historyczną grając w grę przygotowaną przez Instytut Pamięci Narodowej „Znaj Znak”, która polega na odgadywaniu symboli, znaków związanych z historią Polski.
16. WYZWOLENIE CZY NOWA OKUPACJA?
Zakończenie II Wojny Światowej widziane oczami zduńskowolan. Uczestnicy wysłuchają wywiadów przeprowadzonych z naocznymi świadkami tych wydarzeń i porównają je z faktami opisanymi przez historyków. Odpowiedzą sobie również na tytułowe pytanie.
17. POMIMO WSZYSTKO. KOBIETY ZDUŃSKIEJ WOLI.
W Zduńskiej Woli nigdy nie brakowało odważnych kobiet. Życie w mieście o tradycjach włókienniczych wymuszało na kobietach podejmowanie nie tylko ciężkiej pracy w gospodarstwie domowym, ale także w fabrykach. Siła, hart ducha oraz delikatność i wrażliwość mieszkanek miasta robotniczego sprawiły, że przekrój wizerunku zduńskowolanek jest barwny i inspirujący. Szczególnie w perspektywie zakazów i nakazów jakie były nałożone na kobiety. na zajęciach poznamy sylwetki zduńskowolanek, które zmieniły oblicze naszego miasta, a swoją postawą włączały się o przywrócenie praw kobietom: pierwsza lekarka, farmaceutka, liderka działań pomocowy, nauczycielki, pielęgniarki zakładające grupy konspiracyjne.
II. MUZEUM, JAKO MIEJSCE SPOTKAŃ Z KULTURĄ
W dziale znajdują się zajęcia, które kładą nacisk na ukazanie instytucji muzeum jako miejsca istotnego dla zdobywania wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym czy technicznym. Podczas odkrywania eksponatów na muzealnych salach czy poznawania tajników pracy muzealnika, kształtujemy w dzieciach zrozumienie misji, jaką odgrywa muzeum we współczesnym świecie. Wszystkie zajęcia są przygotowane tak, aby kształtować myślenie naukowe oraz zaspokajać naturalną ciekawość świata, pomóc w odkrywaniu nowych zainteresowań.
Dodatkowo, poprzez warsztaty ukazujemy, że muzeum może być miejscem do rozwijania wyobraźni i twórczego myślenia.
1. MOJA KOLEKCJA
Lubicie zbierać pamiątki, a może macie kolekcję pluszowych misiów lub kart z piłkarzami? Wspólnie poznamy tajemnice tworzenia kolekcji, nauczymy się wypełniać karty naukowego opracowania zbiorów, wykorzystując przyniesione z domu skarby, by na koniec zbudować wspólną miniwystawę.
2. WYOBRAŹ SOBIE EKSPONAT
Jak dzieci wyobrażają sobie przedmioty, których nigdy nie widziały? Dzieci mają za zadanie uważanie wysłuchać opisu eksponatu, a następnie odzwierciedlić swoje wyobrażenie za pomocą materiałów plastycznych. Kolejnym krokiem będzie spacer po muzeum w poszukiwaniu zgodności prac z określonym muzealium. Wyobraźnia dzieci nie zna granic więc z pewnością będzie to wspaniała zabawa.
3. TEATR CIENI, CZYLI HISTORIA MIASTA INACZEJ
Znacie już historię powstania Zduńskiej Woli? Chcecie zainspirować się jej prawdziwymi mieszkańcami i stworzyć własne historie? Zapraszamy do wspólnego rozbudzania wyobraźni.
Uczestnicy zapoznają się z historią i faktami wybranych miejsc i postaci, które następnie posłużą im jako główne punkty tworzonej narracji. Następnie grupa zostaje podzielona na mniejsze zespoły i przy pomocy kostki losuje odpowiedni numer przypadający na rubryki: „Czas”, „Miejsce”, „Bohater” oraz „Wydarzenie”. Z wylosowanych punktów uczestnicy układają krótkie opowiadanie, które następnie mają za zadanie odtworzyć w formie teatrzyku. Postaci i inne rekwizyty wycinają z udostępnionych materiałów. Na koniec każda grupa przedstawia swoje opowiadanie.
4. KOMIKSOWA ZDUŃSKA WOLA
Wybieramy się na wycieczkę w głąb naszej wyobraźni. Najpierw przejrzymy wybrane fotografie związane z powstaniem Zduńskiej Woli i jej życiem społeczno-kulturowym.
Następnie puścimy wodze fantazji i zastanowimy się co by było gdyby? Gdyby np.: stary Ratusz był ogromnym laboratorium, gdyby do Zduńskiej Woli przyleciały ufoludki, a lokomotywy w Skansenie Lokomotyw przenosiły w przyszłość? Wszystko to umieścimy w mini komiksie o Zduńskiej Woli.
III. ETNOGRAFIA/ANTROPOLOGIA
Istotą lekcji muzealnych jest przekazywanie tradycji, które mają wpływ na kształtowanie się ich przynależności społecznej. Na zajęciach zapoznają się ze zwyczajami, wartościami, normami, obyczajami, które można odnaleźć w muzyce, obrzędach, zabawach lub efektach pracy naszych przodków.
1. MAŁY KOLBERG
To zajęcia muzyczno-ruchowe, na których poznajemy strój ludowy, muzykę i taniec, towarzyszący mieszkańcom Zduńskiej Woli, w czasach gdy miasto było niewielkie i otoczone przez wsie takie, jak: Osmolin, Rozomyśl, Zduny.
Projekt “Mały Kolberg” realizowany jest wspólnie z Instytutem Muzyki i Tańca w ramach działań strategicznych związanych z Rokiem Kolberga przez Fundację Rozwoju Dzieci im. J.A. Komeńskiego oraz Forum Muzyki Tradycyjnej.
2. HAGIOGRAFIA W SZTUCE
Święci z obrazów i obrazków towarzyszą nam od najmłodszych lat. Na zajęciach poznamy przeróżnych patronów i dowiemy, dlaczego np. św. Krzysztof niesie po małego Jezusa na ramieniu, a św. Franciszka poznamy po towarzyszących mu zwierzętach. Inspirując się zbiorami muzeum stworzymy własne dzieła pilnując kompozycji i symetrii.
3. MOJE KORZENIE
Dlaczego warto zbierać pamiątki po dziadku i babci? Na zajęciach poszukamy wspólnie rodzinnych korzeni. Pomogą nam w tym rzeczy przyniesione z domu przez uczestników, a także muzealia takie jak: fotografie rodzinne i pamiętniki. Na koniec stworzymy swoje drzewo genealogiczne
4. ŚWIĘTOWANIE. BOŻE NARODZENIE, WIELKANOC
Zajęcia składają się z dwóch części: teoretycznej, która obejmuje prezentację multimedialną oraz praktycznej podczas której uczestnicy wykonują prace plastyczne związane z ludowymi obrzędami Świąt Wielkiej Nocy lub Świąt Bożego Narodzenia w Polsce. Na zajęciach powstają m.in.: stroje kolędników oraz kartki z życzeniami świątecznymi inspirowane przedwojennymi pocztówkami.
5. DAWNE GRY I ZABAWY
To, co wszystkie dzieci lubią najbardziej, czyli zabawki. Z czego były zrobione laleczki lub piłka? Uczestnicy oglądają dawne zabawki ze zbiorów muzeum, słuchają wywiadów przeprowadzonych z najstarszymi zduńskowolanami, którzy opowiadali o czasach dzieciństwa. Mają również możliwość zagrać w gry, w które grało się dawniej np.: przedwojenna „Loteryjka” lub bardziej współczesne „Klasy”, „Kapsle” itp.
6. DAWNE ZAWODY DZIŚ
Co może wyjść z połączenia z zawodu tkacza i kotlarza albo pończosznika i cyrulika? Uczestnicy poznają wszelkie zawody z terenu naszego miasta, ich znaczenie dla jego rozwoju. Losując dwa dawne zawody mają za zadanie wykorzystać ich potencjał do stworzenia nowego lokalnego produktu promującego Zduńską Wolę.
7. TAJEMNICE DAWNEJ APTEKI
Stara apteka to ulubiona sala wystawiennicza większości dzieci. Skrywa w sobie dużo tajemnic, które chowają się pod postacią flakoników, buteleczek, pudełeczek i najróżniejszych przyrządów.
Podczas zajęć poznamy ich przeznaczenie i sposoby dawnego leczenia, a wykonamy np.: własną herbatkę na przeziębienie lub spróbujemy odtworzyć specyficzne metody przywracania zdrowia.
IV. WIELOKULTUROWOŚĆ
Na zajęciach poświęconych wielokulturowości uczestnicy mogą zapoznać się z różnorodnością świata kulturowego osób, które tworzyły Zduńską Wolę. Poznając pamiątki pozostawione przez dawnych osadników, dowiadują się o równości praw ludzi różnych narodowości. Przybliżając wytwory szeroko pojętej kultury, która miała wpływ na Zduńską Wolę, staramy się rozwijać postawę ich poszanowania.
1. LITERY 3 KULTUR
Co wyróżnia inne kultury? Jak to się stało, że w Zduńskiej Woli mieszkało dużo osób z innych krajów? Na zajęciach odkrywamy pamiątki po ludziach trzech kultur, którzy mieszkali w naszym mieście. W części warsztatowej uczestnicy poznają pismo hebrajskie, jidysz, gotyk oraz polską przedwojenną kaligrafię.
2. KUCHNIA 3 KULTUR
Kulturę może wyróżniać to, co gotujemy, jemy i w jaki sposób to robimy. Poznawanie różnorodnych potraw jest częścią poznawania danej kultury. Czy wiecie, że różne mogą być nazwy tych samych dań, a czasem znane nam na co dzień jedzenie, pochodzi z zupełnie innego kraju? Na zajęciach poznamy tajniki przepisów wielokulturowej Zduńskiej Woli. Wykorzystując różne techniki plastyczne przygotujemy „potrawy” oraz całą zastawę (kubeczki, talerzyki, sztućce) charakterystyczne dla danej narodowości.
V. ARCHITEKTURA/PRZESTRZEŃ MIASTA
Poznawanie tajników architektury zarówno tej dużej, jak i małej, to sposób na wprowadzanie uczniów w świat wartości estetycznych, których poznanie następnie w dorosłym życiu może zaprocentować świadomym odbiorem i poszanowaniem otaczającego nas dziedzictwa kulturowego.
1. SPACERY HISTORYCZNE
Zwiedzanie Zduńskiej Woli różnymi szlakami tematycznymi m.in:
- Szlak fabryczny
- Szlak II wojny światowej
- Szlak kobiet
- Szlak najważniejszych zabytków
- Szlak wielokulturowa Zduńska Wola
2. DETALE MAŁEJ ARCHITEKTURY
Każdego z nas otacza architektura i jej detale. Dlatego ważne, by poznawać już od najwcześniejszych lat jej wartość i piękno. Na zajęciach nauczymy się trudnych z pozoru pojęć, takich jak: przestrzeń miasta, architektura, detale architektury oraz nazw zawodów, które są z nimi związane. Przyjrzymy się dawnemu i obecnemu wyglądowi Zduńskiej Woli, omówimy różnice i podobieństwa, by następnie samodzielnie zaprojektować drzwi, klamkę lub kłódkę za pomocą techniki kolażu.
V. GRY I ZABAWY
Planszowe, terenowe, pełne tajemnic, dają nie tylko wiedzę, ale także mile spędzony czas.
1. GRA TERENOWA „TAJEMNICE ZDUŃSKIEJ WOLI”
Podczas spaceru po niewielkim obszarze poznajemy najbardziej charakterystyczne punkty związane z historią Zduńskiej Woli: dworek Stefana Złotnickiego, domy tkaczy, kościoły oraz dawny Rynek. W trakcie spaceru dzieci poznają ich historię, a także ciekawostki i tajemnice związane z budynkami i postaciami ważnymi dla naszego miasta.
Podczas wycieczki uczestnicy rozwiązują zagadki i zadania. Czas trwania ok. 1 godziny.
2. GRA MIEJSKA „Połączeni Historią”
Wspólna zabawa ma przede wszystkim zwrócić uwagę jak dane miejsca zmieniały swoje przeznaczenie lub nazwy. Kto dziś pamięta, że „idąc ze dwora na rękę lewą, gdzie ziemia poświęcona” znajduje się góra zwana Krzemienistą?
To, co wyróżnia tę grę to, narracja. Po zakątkach Zduńskiej Woli prowadzą nas historyczne postaci, które naprawdę żyły w naszym mieście. Możemy więc „spotkać” nie tylko założyciela miasta – Stefana Złotnickiego, ale też inne osoby, które będą miały dla nas do wykonania pewne misje. Poproszą nas m.in. o: pomoc w zakupach na dawnym Rynku, dostarczenie zdjęć dla uczennicy przedwojennego gimnazjum lub wycieczkę do kina.
3. MIASTO DWÓCH HERBÓW – gra planszowa
Uczestnicy poznają zasady i cel gry oraz historię Zduńskiej Woli i punktów zawartych w grze.
Następnie uczestnicy grę, która polega na przejściu 40 pól w różnych etapach historycznych (od 1825 roku do współczesności). Każde pole reprezentuje autentyczne miejsce związane z historią Zduńskiej Woli, które można zakupić i nim zarządzać. W zależności od etapu historycznego dane miejsce zmienia swoje funkcje, zgodnie z faktami historycznymi. Uczestnicy gry poznają historię najważniejszych budynków Zduńskiej Woli, w zależności od etapu historycznego. Dodatkowo na uczestników czekają wydarzenia losowe oraz szanse na rozwój.
Dzięki temu uczestnicy uczą się, że wydarzenia historyczne wpływają na losy mieszkańców, a szanse pozwalają zdobyć Punkty Rozwoju, dzięki którym wygrywa się grę.
Gra „Miasto Dwóch Herbów” pozwala nie tylko poznać najważniejsze budynki, instytucje i miejsca dla miasta, ale także zwraca uwagę na wydarzenia gospodarczo – polityczne, które miały istotny wpływ na rozwój Zduńskiej Woli. Gra dokładnie ukazuje, iż pomimo znajomości historii budynków i miejsc, zdarzają się wydarzenia, które mogą odwrócić losy mieszkańców. Istotne jest więc takie zarządzanie kapitałem, tak, żeby jak najlepiej wykorzystywać szanse i nie dać się przeciwnościom losu. Grę wygrywa ta osoba, która zdobędzie najwięcej Punktów Rozwoju. Czas trwania ok. 2 godz.
